Hediye sünnet, rüşvet haramdır

Hediyede karşılık beklentisi, ihtimali varsa rüşvettir!

memurların özellikle öğretmen ve doktorların hediye almamalarını tavsiye ederim çalıştığım yerde gözlemlediğim kadarı ile insanlar kendilerini mecbur hissettiği için hediye alıyor (hatta küfür ederek hediye alanı bile gördüm) bu hediyeler hediye değil rüşvettir!


Hediye ne demektir? Yüce Allah buyuruyor: Bir iyiliği (karşılığında) daha fazlasını bekleyerek yapma! (Müddessir – 6)


Karşılığında bir beklenti olmaksızın yapılan her çeşit hibe ve bağışlara hediye denir. Hediye, icab ve kabul ile yani bir tarafın bunu sana hediye ettim ve karşı tarafın da kabul ettim demesi ya da teslim alması ile gerçekleşir. Eğer hediye teslim edilmez ya da karşı taraf kabul etmezse gerçekleşmez.


Hediye, amacına uygun bir şekilde yani karşılığında bir beklenti olmaksızın yapılırsa, gerçekten müslümanlar arasında yakınlaşmayı sağlar, sevgi ve ilgiyi arttırır. Aksi halde ileride tartışmalara, kırgınlıklara ve hatta düşmanlıklara neden olabilir.


“Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez” sözü âyet-i kerîme ile çelişkilidir. Çünkü Yüce Allah “Bir iyiliği (karşılığında) daha fazlasını bekleyerek yapma!” buyuruyor.


Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor: Hediyeleşin, çünkü hediye kalpteki kin ve nefreti yok eder. (Tirmizî)


Ne yazık ki günümüzdeki hediyeleşmeler, “en azından verdiğini geri alma” amacı ile yapıldığı için, kalplerdeki kin ve nefreti daha da arttırıyor ve ben ona şu kadar vermiştim, o bana bu kadar verdi diye dedikodulara ve müslümanlar arasında kırgınlıklara neden oluyor.


Müslümanlar aralarındaki küskünlükleri aşıp birbirlerini sevdikleri ve dayanışma içinde oldukları sürece, hiçbir güç onları yıldıramaz ve baskı altına alamaz. Aksi halde baskı altında yaşama ve dinlerinden sürekli taviz verme zorunluluğunda kalırlar.


Hediye ile rüşveti birbirinden ayırmak lâzım. Hediye sünnet olmakla beraber; rüşvet haramdır. Allah için verilene hediye; dünya menfaati için verilene rüşvet deniyor.


Adaletli ve dürüst davranmayı engelleyecek şekilde hediye vermek haramdır. Emreden konumda bulunan kimsenin, yöneticinin, memurun, devlet kadrosunda bulunup elinde devlet imkânları bulunan kimsenin görevdeyken hediye alması rüşvet sayılır ve haramdır.


Peygamber Efendimiz (salat ve selam olsun) ise, zekat toplamaktan dönen bir vazifelinin yanında bulunan bazı şeyleri “hediye” diyerek kendi tarafına ayırması üzerine şöyle buyurmuşlardır: “Tuhaf şey, bu adam (bir mal memuru olmayıp da) babasının veya anasının evinde otursaydı, kendisine hediye verilir miydi, yoksa verilmiyor muydu, o zaman görürdü.” Buhari, Hibe: 15.


Peygamber Efendimiz (asm) Hayber Yahudilerinin ürünlerinden, anlaşma gereği İslâm’ın payını almak için Abdullah bin Revaha’yı (ra) göndermişti. Yahudiler İslâm’ın payını vermek yerine Abdullah bin Revaha’ya hediye verip işin örtbas edilmesini istediler. Abdullah bin Revaha (ra) onlara kızdı ve dedi ki: “Ey Yahudi cemaati! Sizin bu tutumunuzdan nefret ediyorum!” Hediyeyi kabul etmedi. Bu dürüstlük karşısında Yahudiler şunu teslim ettiler: “Ey İbn-i Revaha! Senin dürüstlüğünü arz ve sema alkışlıyor!” Yahudiler İslâm’ın payını vermek zorunda kaldılar. İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte, Akçağ Yayınları: 16/240-241


Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor: Devlet memurlarının (kendilerine işi düşenlerden) aldıkları hediyelerin hepsi haramdır. (Ebû Ya’lâ)


Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor: Rüşveti alana da verene de, Allah lanet etsin. (Ebû Dâvûd – Tirmizî – İbni Mâce)


Yakınlarından birisi Ömer bin Abdülaziz'e bir elma hediye göndermişti. O da elmayı biraz kokladıktan sonra sahibine geri gönderdi. Elmayı geri götüren görevliye şöyle dedi: - Ona de ki, elma yerini bulmuştur. Fakat görevli itiraz edecek oldu: - Ey müminlerin emiri! Rasulullah Aleyhisselâm hediye kabul ederdi. Bu elmayı gönderen de senin yakınlarındandır. Halife cevap verdi: - Evet ama, Rasulullaha (salat ve selam olsun) verilen hediye idi. Bize gelince, bize verilen hediyeler rüşvet olur.

Hediyeleşmede Dikkat Edilecek Hususlar • Hediyeleşme sadece Allah rızası için olmalı. Asla rüşvet mahiyetinde olmamalıdır. • Hediyeye¸ hediye ile mukabelede bulunmak Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.)'in güzel sünnetlerindendi. • Hediye¸ bir karşılık beklenmeden¸ menfaat gözetmeksizin verilmelidir. • Hediye verme işi bir gösteriş ve yarışma hâline getirilmemelidir. • Hediye helalinden ve temiz olanından verilmelidir. • Hediye¸ haklı bir sebep olmadıkça geri çevrilmemelidir.

• Hediyeyi herkes kendi maddî imkânları ölçüsünde vermelidir. Karşıdakini minnet altına sokmamalıdır. Aynı değerde bir hediye verilmesi şart değildir. • Hediyeleşmenin¸ kişinin yakınından başlayarak uzağa doğru olması daha uygundur. • Hediyenin verildikten sonra tekrar geri alınması uygun değildir.

https://www.yeniasya.com.tr/suleyman-kosmene/hediye-sunnet-rusvet-haramdir_209804

https://ihvanlar.net/2014/05/20/hediye-rusvet-midir-memura-hediye-verilir-mi/